Ταξίδι στους Άγιους Σαράντα και το Δέλβινο Αλβανίας

Άγιοι Σαράντα: 32 χρόνια μετά την πρώτη επίσκεψή μου, είναι αγνώριστοι. Στρεβλή ανάπτυξη, έλλειψη βασικών υποδομών, κακοτεχνίες, σκουπίδια... Τότε γενικευμένη φτώχεια , τώρα τεράστιες ανισότητες. Παντού, πλην δημοσίου, εργάζονται 12ωρα, το καλοκαίρι εφτά μέρες, χωρίς ρεπό και άδεια. Με μισθούς κοντά στα 300 ευρώ, που δεν φτάνουν για αξιοπρεπή ζωή, μιας κι οι τιμές στη πόλη είναι μόνο κάτι λιγότερο από τις ελληνικές, όσον αφορά τα τρόφιμα και τα είδη βασικής ανάγκης. Οι άνθρωποι παντού μας φέρθηκαν με ευγένεια. Ποτέ στην Ελλάδα δεν σταμάτησαν τόσα αυτοκίνητα για να περάσω! Οι φίλοι που μας φιλοξένησαν είναι από αυτούς που επέστρεψαν, όπως και χιλιάδες άλλοι από την Ελλάδα ή την Ιταλία, χωρίς "κομπόδεμα" για να έχουν ελπίδα για καλύτερη ζωή. Όσοι το κατάφεραν και δεν έχασαν τα λεφτά τους στις "πυραμίδες" του Μπερίσα, άνοιξαν μια δουλίτσα, ένα φούρνο, ένα μαγαζάκι, ανακαίνισαν το σπίτι τους ή αγόρασαν διαμέρισμα κι απόκτησαν μια μοίρα κάτω απ' τον ήλιο. Κι ανάμεσα στις κακόγουστες πολυκατοικίες βλέπει κανείς βίλες περίκλειστες με ψηλές μάντρες και συναγερμό, πανάκριβα αυτοκίνητα, κι αναρωτιέται εάν ανήκουν σε διεφθαρμένους αξιωματούχους, ναρκέμπορους ή νεόπλουτους.

Πληροφορίες μετάβασης: Για να πας από Αθήνα με λεωφορείο κοστίζει  μόνον 25 ευρώ. Κάθε μέρα στις 8 το πρωί και στις 8 το βράδυ έχει απευθείας δρομολόγιο του ΚΤΕΛ Ιωαννίνων σε συνεργασία με το αλβανικό πρακτορείο New Horizon Αγίου Κωνσταντίνου 56. Δεν απαιτείται διαβατήριο για τους Έλληνες, αλλά αρκεί η αστυνομική ταυτότητα για παραμονή μέχρι 90 μέρες. 

Εντυπώσεις διαδρομής από Κακαβιά σε Αγίους Σαράντα: Αρκετοί από τους συνεπιβάτες μας ήταν της ελληνικής μειονότητας και το λεωφορείο σταματούσε σε χωριά του δήμου Δρόπολης να τους αφήσει. Η θύμισή μου από αυτά τα χωριά ήταν μόνο "φτώχεια". Τώρα έδειχναν περιποιημένα με ανακαινισμένα σπίτια, καφενεία και ταβέρνες με ελληνικές επιγραφές, καταπράσινα με τριγύρω καλλιεργημένες εκτάσεις. Το τοπίο που είχαμε αντικρύσει τότε περνώντας τα σύνορα ήταν ξερότοπος, σε μεγάλη αντίθεση με την οργιώδη βλάστηση της Ηπείρου ακριβώς πίσω μας. 

Δέλβινο: μια κωμόπολη που μοιάζει σα σκηνικό ταινίας εποχής

Σε αντίθεση με τα παράλια και τους γειτονικούς Αγίους Σαράντα,το Δέλβινο, που απέχει κοντά 15 χλμ,  "κρατάει" μεν το χρώμα του, αλλά όχι το πληθυσμό του. Πλήττεται από την ανεργία, αφού τα κρατικά εργοστάσια κυρίως μεταποίησης γεωργικών προϊόντων που λειτουργούσαν στην περιοχή προ 30ετίας στέκουν εγκαταλελλειμμένα και καταρρέουν. Το δίκτυο ύδρευσης έχει μολυνθεί από κάποια εταιρεία κι οι ηλικιωμένοι κάτοικοι μεταβαίνουν με τα πόδια σε καθαρές πηγές στα γύρω βουνά να φέρουν πόσιμο νερό. Μεταβήκαμε με το μικρό λεωφορειάκι με εισιτήριο μόλις 0,80 λεπτά του ευρώ (1 λεκ). Έχει κάθε 15 λεπτά δρομολόγιο από τους Αγίους Σαράντα.

Επιστροφή: Ένας εναλλακτικός τρόπος επιστροφής τέτοια εποχή, δηλαδή καλοκαίρι, είναι μέσω Κέρκυρας, με δελφίνι, διότι έχει τουλάχιστον δύο δρομολόγια την ημέρα με κόστος 19 ευρώ και διάρκεια ταξιδιού 35 λεπτά. Κέρκυρα - Ηγουμενίτσα το φέρρυ κοστίζει 11 ευρώ και κατόπιν λεωφορείο για Αθήνα μέσω Πρέβεζας. Το κόστος σαφώς πολύ μεγαλύτερο συνολικά. Υπάρχει επίσης αλβανικό λεωφορείο από χωριά της περιφέρειας των  Αγίων Σαράντα για τα σύνορα στο Μαυρομάτι (κοντά στη Σαγιάδα) με ανταπόκριση του ΚΤΕΛ Θεσπρωτίας.