Μέρα της Γυναίκας

Για τη μέρα αυτή, αφήνω να μιλήσει

ο ποιητής Νίκος Καββαδίας
μ΄ένα εξαίσιο ποίημά του

Φάτα Μοργκάνα

Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό
στάλα τη στάλα συναγμένο απ' το κορμί σου
σε τάσι αρχαίο, μπακιρένιο αλγερινό,
που κοινωνούσαν πειρατές πριν πολεμήσουν.

Στρείδι ωκεάνιο αρραβωνιάζεται το φως.
Γεύση από φλούδι του ροδιού, στυφό κυδώνι
κι ο άρρητος τόνος, πιο πικρός και πιο στυφός,
που εναποθέτανε στα βάζα οι Καρχηδόνιοι.

Πανί δερμάτινο, αλειμμένο με κερί,
οσμή απο κέδρο, από λιβάνι, από βερνίκι,
όπως μυρίζει αμπάρι σε παλιό σκαρί
χτισμένο τότε στον Ευφράτη στη Φοινίκη.

Χόρτο ξανθό τρίποδο σκέπει μαντικό.
Κι ένα ποτάμι με ζεστή, λιωμένη πίσσα,
άγριο, ακαταμάχητο, απειλητικό,
ποτίζει τους αμαρτωλούς που σ' αγαπήσαν.

Rosso romano, πορφυρό της Δαμασκός,
δόξα του κρύσταλλου, κρασί απ' τη Σαντορίνη.
Ο ασκός να ρέει, κι ο Απόλλωνας βοσκός
να κολυμπάει τα βέλη του με διοσκορίνη

Σκουριά πυρόχρωμη στις μίνες του Σινά.
Οι κάβες της Γερακινής και το Στρατόνι.
Το επίχρισμα. Η άγια σκουριά που μας γεννά,
μας τρέφει, τρέφεται από μας, και μας σκοτώνει.

Καντήλι, δισκοπότηρο χρυσό, αρτοφόρι.
Άγια λαβίδα και ιερή από λαμινάρια.
Μπροστά στην Πύλη δύο δαιμόνοι σπαθοφόροι
και τρεις Αγγέλοι με σπασμένα τα κοντάρια.

Πούθ' έρχεσαι; Απ' τη Βαβυλώνα.
Πού πας; Στο μάτι του κυκλώνα.
Ποιάν αγαπάς; Κάποια τσιγγάνα.
Πώς τη λένε; Φάτα Μοργκάνα.

Πάντα οι κυκλώνες έχουν γυναικείο
όνομα. Εύα από την Κίο.
Η μάγισσα έχει τρεις κόρες στο Αμανάτι
και η τέταρτη ειν' ένα αγόρι μ' ένα μάτι.

Ψάρια που πετάν μέσα στην άπνοια,
όστρακα, λυσίκομες κοπέλες,
φίδια της στεριάς και δέντρα σάπια,
άρμπουρα, τιμόνια και προπέλες.

Νά' χαμε το λύχνο του Αλαδίνου
ή το γέρο νάνο απ' την Καντώνα.
Στείλαμε το σήμα του κινδύνου
πάνω σε άσπρη πέτρα με σφεντόνα.

Δαίμονας γεννά τη νηνεμία.
Ξόρκισε, Allodetta, τ' όνομά του.
Λούφαξεν ο δέκτης του ασυρμάτου,
και φυλλομετρά τον καζαμία.

Ο άνεμος κλαίει. Σκυλί στα λυσσιακά του.
Γεια χαρά, στεριά, κι αντίο, μαστέλο.
Γλίστρησε η ψυχή μας από κάτου,
έχει και στην κόλαση μπορντέλο.



Το ποίημα αυτό τό' γραψε για τον τελευταίο
έρωτά του και το απάγγειλε ο ίδιος στη παρέα
του στο σπίτι του Μήτσου Κασόλα 47 μέρες
πριν από το θάνατό του (10/2/1975). Εκείνη
τη βραδυά ο Μήτσος Κασόλας κατέγραψε, με
την άδεια του φίλου του ποιητή, στο μαγνητό-
φωνό του, τη κουβέντα, τις απαγγελίες, τις
ιστορίες που διηγήθηκε ο Καββαδίας και μετά
από σχεδόν τριάντα χρόνια τις δημοσίευσε στο
βιβλίο που εκδόθηκε από τον Καστανιώτη,
Νίκος Καββαδίας Γυναίκα-Θάλασσα-Ζωή.

Παραθέτω ένα απόσπασμα από τη συζήτηση:
"-Και το καρχηδόνιο επίχρισμα; Τί είναι;
-Κοίτα να δεις -γελάει και πάλι- όλες, όλες
το έχουν αυτό το καρχηδόνιο επίχρισμα, εγώ
το έβαλα έτσι, ποιητικά... Θυμίζει τα βάζα
των Καρχηδόνιων, που τα βάφανε αυτοί
μόνο από μέσα, μ' ένα ειδικό επίχρισμα.
Και το γυναικείο επίχρισμα, πώς να το πω,
είναι η χλωρίδα ας πούμε...
-Και οι γυναίκες, λοιπόν, που γνώρισες
εσύ στα λιμάνια, γιατί αυτές δεν είχανε
το καρχηδόνιο επίχρισμα;
-Γιατί οι πόρνες δεν έχουν αυτό το επίχρισμα,
σπάνια το έχουν...Σπάνια νά' χουνε αυτές
την "άγια σκουριά", που λέω. Κάτι σαν αυτή
τη κόκκινη, πυρόχρωμη σκουριά των λατομείων,
που τη φορτώναμε στα καράβια από το Στρατόνι,
τη Γερακινή κλπ. Αυτό το επίχρισμα έχει απόχρωση
σκουριάς...
-Και Φάτα Μοργκάνα;
-Φάτα Μοργκάνα είναι ένα φαινόμενο που
συμβαίνει στη Σικελία, στο στενό, ή στη
Νάπολη απόξω, νύχτα, τρεις η ώρα, και
παρουσιάζει τρεις γυναίκες που χορεύουν
στον ορίζοντα. Μετά σβήνει. Κρατά ένα
δυό λεπτά, τρεις η ώρα τη νύχτα, πάντα
την ίδια εποχή. Καμμιά φορά μπορεί να
είναι και ηλιακό φαινόμενο και να το
βαστάει κάποιο σύννεφο και το παρουσιάζει
μετά. Να, κάνει μια αποθήκευση αυτού.
-Εσύ το είδες αυτό το φαινόμενο;
-Δυο φορές.
-Μη μου πεις... Έχουνε σχήμα; Πώς είναι;
-Έχουνε σχήμα, κανονικό σχήμα, με τα
πέπλα τους, τα μαλλιά τους, λυσίκομες,
σε ανατριχιάζει αυτό το φαινόμενο..