2.3.09

Ο Καδής στους Σπαθαραίους 1/3/2009



















Οι Σπαθαραίοι, ένα χωριό 300 περίπου κατοίκων βρίσκεται στις πλαγιές του Μπουρνιά, σε υψόμετρο 580 μέτρων , στο δρόμο που συνδέει τον Πύργο με τον Παγώνδα. Έχει εξαιρετική θέα προς τη Σαμιοπούλα, τα Δωδεκάνησα, τους Φούρνους, την Ικαρία, τον Κέρκη και τα παράλια του Μαραθοκάμπου. Δυστυχώς έχει πληγεί την τελευταία εικοσαετία από τρεις μεγάλες φωτιές, που κατέστρεψαν τις καλλιέργειες, από τις οποίες ζούσαν οι κάτοικοί του και συνετέλεσαν στην εγκατάλειψή του.
Ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού διοργάνωσε και φέτος το αποκριάτικο έθιμο του "Καδή" με μεγάλη επιτυχία. Στη προσπάθεια συμμετείχαν πάρα πολλά άτομα και φαντάζομαι από το αποτέλεσμα, ότι θα απαιτήθηκαν πολλές μέρες προετοιμασίας. Και τί δεν έθιξαν: Από το Βατοπέδι, τους παπάδες, την Κυβέρνηση, την αντιπολίτευση, τα λαμόγια, την Πετρούλα με το καιρό, μέχρι την απόδραση Παλαιοκώστα. Μέχρι ελικόπτερο την τελευταία στιγμή έφτειαξαν πάνω σ' ένα τρίκυκλο! Και απ΄ότι μου είπαν η κατασκευή ολοκληρώθηκε το προηγούμενο βράδυ. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους τους και μεταξύ αυτών και στο φίλο μου το Δημήτρη, καλό συνάδελφο που η Υπηρεσία μας, για να τον ανταμείψει που είναι καλός υπάλληλος, εντελώς παράνομα φρόντισε να τον στείλει για "ένα ταξιδάκι αναψυχής" μές στο καταχείμωνο, στην Ικαρία! (μετακίνηση ενός μήνα για υπηρεσιακές ανάγκες παρόλο που η γυναίκα του είναι συνάδελφος και υπάρχει συνυπηρέτηση!)
Για όσους δεν γνωρίζουν, Καδής ήταν ο Οθωμανός δικαστής που μια φορά το χρόνο, επί ηγεμονίας ερχόταν στη Σάμο να δικάσει, να λύσει διαφορές και κυρίως να εισπράξει πρόστιμα για το Σουλτάνο (πρόστιμο=τζερεμές). Το γεγονός αυτό έμεινε στη συλλογική μνήμη και στα νεότερα χρόνια κάποιοι γέροντες στους Σπαθαραίους το αναβίωσαν, αφενός για να κάνουν το κέφι τους την τελευταία Κυριακή της αποκριάς, αφετέρου για να μαζέψουν χρήματα. Το 1981 συστάθηκε ο πολιτιστικός σύλλογος Σπαθαραίων και από το 1983 ξεκίνησε την αναβίωση του εθίμου χρησιμοποιώντας ως Καδή, αυτόν το Σπαθαριώτη (Κωνσταντίνο Σινάνη) που με τη παρέα του το διασκέδαζαν τα προηγούμενα χρόνια. Κατόπιν η σκυτάλη παραδόθηκε στο σημερινό Καδή Μανώλη Καραδημητρίου - ο Σινάνης πέθανε αλλά πριν είχε παραδώσει με τελετή!- και πλέον τα χρήματα που εισπράττονται από τα πρόστιμα βοηθούν στην οικονομική ενίσχυση του συλλόγου και στη διοργάνωση των εκδηλώσεων. Συνέλεξα αυτές τις πληροφορίες από το ενεργό μέλος του συλλόγου Γιώργο Πλασταργιά και παρακαλώ όποιος γνωρίζει κάτι σχετικό ή θέλει να διορθώσει κάτι να γράψει το σχόλιό του και να συμβάλει με το τρόπο αυτό στην ορθή καταγραφή του εθίμου. Πιστεύω ότι αξίζει το κόπο. Ο Γιώργος μου επισήμανε ότι, πέρα από τη κούραση και το κόπο που καταβάλλεται για τη προετοιμασία, τελικά όλοι το φχαριστιούνται πραγματικά στις πρόβες. Το καταλαβαίνω πόσο το διασκεδάζουν και τους ζηλεύω!

2 σχόλια:

Benikos place είπε...

Πολυ ωραιες οι φωτογραφιες!!!
χαιρομαι που ΒΛΕΠΟΜΑΣΤΕ...
καλη σαρακοστη
νασαι καλα

Giorgos Varvakis είπε...

Καλημέρα!! Το έθιμο του καδή ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της αποκριάς στο χωριό μου. Ο καδής ήταν ένας και μοναδικός στα Κουμέικα (Ι. Αντωνίου). Μάλιστα όσοι ήθελαν στην καθημερινότητα του χωριού να αναφερθούν σ' αυτόν, δεν χρησιμοποιούσαν το όνομά του, παρά το "καδής". Το ίδιο ίσχυε και για τους σωματοφύλακες του τα "γκιζάνια". Στην αρχή του δρώμενου τον γυρόφερναν στους δρόμους καθισμένο ανάποδα πάνω σε έναν γάιδαρο. Στην πλατεία που κατέληγαν, εφεύρισκε κατηγορητήρια της στιγμής και "δίκαζε" τους χωριανούς μέσα σε γέλια και χαρές. Όταν τελείωναν τα δικαστήρια, τον κρέμαγαν με σχοινί στον πλάτανο της πλατείας και τον κάπνιζαν ανάβοντας άχυρα και κοπριές. Τότε άρχιζε το γλέντι συνοδεία τσαμπούνας που κράταγε πολλές ώρες. Τελευταία φορά που έλαβα μέρος κι εγώ ήταν το 84!!!
Συγγνώμη για την κατάχρηση του χώρου....
Μπράβο στους Σπαθαριώτες!
"Και του χρόνου"!
Η φωτογραφία της Σαμιοπούλας ΥΠΕΡΟΧΗ :)